ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ

Αναπτυξιακά Σημάδια Ανησυχίας

1 ΕΩΣ 3 ΜΗΝΩΝ
• Δεν φαίνεται να αντιδρά στους δυνατούς ήχους
• Δεν ακολουθεί οπτικά ένα μετακινούμενο αντικείμενο, έως ηλικία 2 με 3 μηνών
• Δε χαμογελάει στον ήχο της φωνής, έως την ηλικία των 2 μηνών
• Δε συγκρατεί αντικείμενα, έως την ηλικία των 3 μηνών
• Δε χαμογελάει στους άλλους, έως την ηλικία των 3 μηνών
• Δε μπορεί να υποστηρίξει καλά το κεφάλι του, έως τους 3 μήνες
• Δε απλώνει το χέρι του για να πιάσει παιχνίδια, έως ηλικία 3-4 μηνών
• Δε βάζει αντικείμενα στο στόμα, έως ηλικία 4 μηνών
• Δε σπρώχνει προς τα κάτω με τα πόδια του όταν τοποθετείτε όρθιο επάνω σε μια σταθερή επιφάνεια, έως την ηλικία 4 μηνών
• Δυσκολεύεται να μετακινήσει το ένα ή και τα δυο μάτια σε όλες τις κατευθύνσεις 
• Εκδηλώνει πολύ συχνά στραβισμό (περιστασιακός στραβισμός είναι φυσιολογικός στους πρώτους μήνες της ζωής)

4 ΕΩΣ 7 ΜΗΝΩΝ

•Φαίνεται πολύ χαλαρό, σαν πάνινη κούκλα
• Το κεφάλι ακόμη πέφτει προς τα πίσω όταν το σώμα ανασηκώνεται προς την καθιστή θέση (έως 5 μηνών συνεχίζει να εκδηλώνει καθυστέρηση στη σταθεροποίηση της κεφαλής)
• Δε δείχνει στοργή για το άτομο που το φροντίζει
• Δε φαίνεται να απολαμβάνει να είναι γύρω σε ανθρώπους
• Το ένα ή και τα δυο μάτια του συστηματικά στρέφονται προς τα μέσα ή προς τα έξω
• Επίμονο δάκρυσμα ή ευαισθησία στο φως
• Δεν αντιδρά στους ήχους που βρίσκονται γύρω του
• Δυσκολεύεται να φέρει αντικείμενα στο στόμα του
• Δε γυρνάει το κεφάλι του για να εντοπίσει ήχους, έως την ηλικία των  4 μηνών
• Δε ρολάρει (μπρούμητα σε ανάσκελα) έως την ηλικία των 6 μηνών 
• Δε μπορεί να καθίσει με βοήθεια, έως την ηλικία 6 μηνών (όχι μόνα τους)
• Δεν γελάει ή δεν κάνει τσιριχτές φωνούλες, έως την ηλικία των 5 μηνών
• Δεν απλώνει ενεργητικά το άκρο του προς αντικείμενα, έως την ηλικία των 6 μηνών
• Δεν ακολουθεί αντικείμενα με τα δύο του μάτια
• Δεν φορτίζει λίγο βάρος στα πόδια του, έως την ηλικία των 5 μηνών
• Δυσκολεύεται να αυτό-ηρεμίσει, κλαίει για μεγάλα χρονικά διαστήματα

8 ΕΩΣ 12 ΜΗΝΩΝ

• Δε μπουσουλάει
• Σέρνει τη μια πλευρά του σώματος του όταν μπουσουλάει (για μεγαλύτερο διάστημα από έναν μήνα)
• Δε στέκεται με υποστήριξη
• Δεν ψάχνει για να βρει τα κρυμμένα αντικείμενα (10-12 μηνών)
• Δεν λέει μεμονωμένες λέξεις (“μαμά” ή “μπαμπά”)
• Δεν έχει μάθει να χρησιμοποιεί χειρονομίες όπως να χαιρετάει ή να κουνάει το κεφάλι του
• Δεν κάθεται σταθερά, έως ηλικία 10 μηνών
• Δεν αντιδρά σε νέα περιβάλλοντα ή άτομα
• Δεν αναζητά τους φροντιστές του όταν δυσανασχετεί
• Δε δείχνει ενδιαφέρον σε παιχνίδια όπως “κουκου-τζα" ή  "πλάθω κουλουράκια” έως τους 8 μήνες

12 ΕΩΣ 24 ΜΗΝΩΝ

• Δεν περπατάει, έως τους 18 μήνες
• Δεν αναπτύσσει ένα ώριμο πρότυπο βάδισης πτέρνα-μύτες μετά από αρκετούς μήνες βάδισης, ή περπατάει κυρίως στις μύτες των ποδιών
• Δε χρησιμοποιεί τουλάχιστον 15 λέξεις έως τους 18 μήνες
• Δε χρησιμοποιεί ασυνήθιστες φράσεις 2 λέξεων έως την ηλικία των 2 ετών (θέλω γάλα, μεγάλο σκυλί, μαμά βοήθεια)
• Έως 15 μηνών δε φαίνεται να γνωρίζει τη λειτουργία απλών καθημερινών οικιακών αντικειμένων (βούρτσα, τηλέφωνο, ποτήρι, πιρούνι, κουτάλι)
• Δε μιμείται δράσεις ή λέξεις, έως τους 24 μήνες
• Δεν ακολουθεί απλές οδηγίες ενός βήματος, έως τους 24 μήνες
• Δεν προσδιορίζει τον εαυτό του 
• Δε μπορεί να διαμορφώσει μια φράση 2 λέξεων
• Δεν κρατάει για να χρησιμοποιήσει ένα κουτάλι ή ένα ποτήρι για να φάει ή για να πιεί 
• Δεν εκδηλώνει ένα μεγάλο εύρος συναισθημάτων (θυμό, φόβο, χαρά, ενθουσιασμό, ματαίωση)

24 ΕΩΣ 36 ΜΗΝΩΝ

• Πέφτει συχνά και δυσκολεύεται με τις σκάλες
• Επίμονη σιελόρροια ή καθόλου καθαρή ομιλία
• Δεν μπορεί να κατασκευάσει έναν πύργο με πάνω από 4 κύβους
• Δυσκολεύεται  να διαχειριστεί μικρά αντικείμενα  
• Δεν μπορεί να αντιγράψει ένα κύκλο έως την ηλικία των 3 ετών
• Δεν μπορεί να επικοινωνήσει με μικρές φράσεις
• Δεν εμπλέκεται σε παιχνίδι προσποίησης
• Δεν μπορεί να φάει με κουτάλι ή να πιεί από ποτήρι μόνο του
• Δεν κατανοεί απλές οδηγίες
• Δείχνει ελάχιστο ενδιαφέρον προς άλλα παιδιά
• Τεράστια δυσκολία αποχωρισμού από τον κύριο φροντιστή του

3 ΕΩΣ 4 ΕΤΩΝ

• Δεν πηδάει επιτόπου
• Δεν χρησιμοποιεί τρίκυκλο
• Δεν κρατάει τη κηρομπογιά ανάμεσα στον αντίχειρα και τα δάχτυλα
• Δυσκολεύεται να κάνει μουντζούρες
• Δεν μπορεί να αντιγράψει έναν κύκλο
• Δεν μπορεί να στοιβάξει 4 κύβους  
• Συνεχίζει να κλαίει όταν οι γονείς το αφήνουν
• Δεν εκδηλώνει ενδιαφέρον για αλληλεπιδραστικά παιχνίδια
• Αγνοεί τα άλλα παιδιά
• Δεν αντιδρά σε άλλα άτομα εκτός της οικογένειας
• Δεν εμπλέκεται σε παιχνίδι φαντασίας
• Αντιστέκεται στην ένδυση, στον ύπνο ή στη χρήση της τουαλέτας
• Χτυπιέται δίχως αυτό-έλεγχο όταν είναι θυμωμένο ή αναστατωμένο  
• Δε χρησιμοποιεί προτάσεις που περιλαμβάνουν περισσότερες από 3 λέξεις  
• Δε χρησιμοποιεί κατάλληλα το "εγώ" ή  "εσύ"

4 ΕΩΣ 5 ΕΤΩΝ

• Εκδηλώνει ακραία επιθετική, φοβισμένη ή ντροπαλή συμπεριφορά
• Δυσκολεύεται να αποχωριστεί τους γονείς του
• Διασπάται εύκολα και δεν μπορεί να συγκεντρωθεί σε οποιαδήποτε μεμονωμένη δραστηριότητα για περισσότερο από 5 λεπτά
• Εκδηλώνει ελάχιστο ενδιαφέρον στο παιχνίδι με άλλα παιδιά
• Αρνείται να αντιδράσει σε ανθρώπους, γενικώς
• Σπάνια χρησιμοποιεί φαντασία ή μίμηση στο παιχνίδι
• Φαίνεται να μην είναι χαρούμενο ή να είναι λυπημένο αρκετά συχνά
• Αποφεύγει ή φαίνεται αμήχανο με άλλα παιδιά ή ακόμη και με ενήλικες
• Δεν εκφράζει ένα μεγάλο εύρος συναισθημάτων  
• Δυσκολεύεται στο φαγητό, στον ύπνο ή στη χρήση της τουαλέτας
• Δε διαχωρίζει τη φαντασία και την πραγματικότητα
• Εμφανίζεται ασυνήθιστα παθητικό
• Δεν μπορεί να κατανοήσει τις προθέσεις ("βάλε το ποτήρι επάνω στο τραπέζι"; "πάρε τη μπάλα που είναι κάτω από τον καναπέ")
• Δεν μπορεί να ακολουθήσει εντολές 2 βημάτων (“πάρε το παιχνίδι και βάλτο στο ράφι”)
• Δεν μπορεί να πει το όνομα και το επίθετο του
• Δε χρησιμοποιεί πληθυντικό ή παρελθοντικό χρόνο
• Δεν μπορεί να χτίσει έναν πύργο με 6 έως 8 κύβους
• Κρατάει την κηρομπογιά με το χέρι σε γροθιά
• Δυσκολεύεται να βγάλει τα ρούχα του
• Δεν μπορεί να βουρτσίσει τα δόντια του ή να πλένει και να στεγνώσει τα χέρια του